Araştırmaya katılanların yüzde 88,8’i de uyuşturucu kullanımını hiç denemediklerini belirtirken, yüzde 5’i bir ara kullandığını, yüzde 3’ü ise bir kez denediğini ifade etti.
Çalışmada, “Araştırmaya katılan vatandaşların yarısı uyuşturucu kullanımının en önemli sebebinin gençlerin ve insanların sıkıntı içinde olmasına bağlamaktadır. Dörtte biri erişimin kolay olmasının, yüzde 6,2’si yörede şiddet kültürünün yaygın olmasının etken olduğunu düşünmektedir. Katılımcıların beşte birine yakını ise bu konuda fikir beyan etmek istememiştir. Bingöl ilimizde de en önemli sebep işsizlik gösterilmişti (Bingöl Sosyal Risk Araştırması, 2016). Burada en çarpıcı olan şey vatandaşların dörtte biri uyuşturucuya erişimin kolay olduğunu düşünmesidir. Bunu bilen insanların uyuşturucu kullanma riski de artar” ifadeleri yer aldı.
MADDE KULLANIMI
Uyuşturucu kullanımı konusunda bölgedeki vatandaşların görüşlerine de yer verildi. Tüm odak grup çalışmalarında ‘İlde madde bağımlılığı (esrar, uyuşturucu, bonzai) yaygın mıdır? Eğer yaygın ise sizce bunun nedenleri nelerdir? Bununla nasıl mücadele edilebilir?” şeklinde sorular soruldu.
İşte çalışmada yer alan grupların verdikleri cevaplar
Aile hekimlerinden oluşan gruba göre; “Bingöl’de madde bağımlılığı var mesela görev yaptığım Yeşilyurt Mahallesi’nde yeşil reçete için çok fazla talep alıyoruz. Cezaevinde aile hekimi olarak çalışıyorum oraya gelenlerin onda sekizi madde bağımlısı. Bağımlılığın artışının kişilerarası etkileşimden kaynaklandığını düşünüyorum. Kişi o maddeyle ne kadar çok karşılaşmışsa o kadar kullanım oranı artmıştır Bingöl’de maddelere ulaşım çok kolay. Çok kolay temin edebilirsiniz. Bingöl’de en çok esrar maddesi kullanılıyor, esrar çevredeki köylerde bile ekili oluyor, bazı köylüler geçimini esrardan sağlıyor” fikri hâkim.
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü çalışanlarına göre; “Madde üretimi Bingöl Genç ve Lice üçgeni arasında gerçekleşmektedir. Bingöl’de ekonomik bir gelir elde etmek için madde üretimi yapılmaktadır ve bu üretim dünya çapındadır. Üniversitede madde kullanımı fazladır. Madde kullanımını ne yaş, ne maddi durum ve ne de eğitim etkiliyor, devlet buna müsaade ediyor. Terörden dolayı yol kapatmalar da uyuşturucu ticareti yapılıyor buna olanak sağlanıyor” görüşleri hâkim.
İlçe Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yöneticileri (Müftü, ilçe Milli eğitim, SYDV) “Bölgede bonzai, uyuşturucu kullanılmakta. Bunda medyanın etkisi büyük. Gençler üzerinde özenti, alıştırma ve daha sonra sayıyı artırmaya yönelik çalışıyorlar. Satıcılar belli zaten. Bu konuda kolluk güçlerinin mücadele etmesi lazım. Kumarda bir bağımlılıktır. Kahvehanelerde kumar oynanıyor” görüşleri hâkim.
Din Görevlileri; “uyuşturucu kullananların olduğunu, gün geçtikçe sayılarının arttığını ve işsizliğin bunda etkili olduğunu söylemektedirler. Ayrıca bazı din görevlileri ise; Bazı örgütlerin bu işte parmağı var, insanlara daha kolay kandırmak ve onları kendi örgütlerine katmak için madde bağımlılığı kullanabiliyorlar. İnsanların kazanılmaya çalışılmaması da madde bağımlılığının artmasına neden oluyor. Bence gençlerin dinden imandan soğutulması için bilerek yapılan bir şeydir. Üretiliyor gençlere dağıtılıyor, ama yeterince denetim yapılmıyor. Ticari amaçla yapan da var elbette bu işleri ama bunun temel nedeni işsizlik ve fakirliktir. Bingöl’de iş sahası yoktur. Eğer insanlar çalışabilecek bir alan bulabilseydi belki bu işleri yapmayacaklardı” şeklinde çarpıcı açıklamalarda bulundular.
Milli Eğitim Müdürlüğü şube müdürleri ve okul müdürleri; “Devlet desteği olmadan madde kullanımının önün geçilemeyeceğini düşünüyorum. Çünkü yaygın olduğu dönemlerde emniyetle yaptığımız istişarelerde bunlar bize; Biz kaynağa ulaşmak istiyoruz diyorlar, ama kaynağa ulaşana kadar birçok genç telef oluyorlar. Yani onların desteği olmadan olmaz. Önleyici tedbir gerekiyor. Şu anda köylerde, özellikle yakın yerlerde üretim çok fazladır ve ciddi güvenlik tedbirleri alınmalıdır. Aile, okul ve toplumsal duyarlılık, bu üç unsurun üzerinden inşa edilmeyen bir olayın, sosyal problemin sosyal vakanın önüne geçemezsiniz.”
Sivil Toplum Kuruluşlarının Yöneticileri ve Temsilcileri de duyarlı davrandı. Bir STK Başkanı; “Madde kullanımı ilkokula kadar düşmüştür. Benim çocuğuma da içirdiler. Okuldan beni aradılar. Öğretmenin dediğine göre derste uyukluyor. Zorlanarak kullandığını öğrendik. AMATEM’e götürdük. Çevreden uzaklaştırdık. Kız çocuklarına kadar kullanımı yaygındır.” Diğer bir başkan “Yakın çevremizde de sıklıkla kullanılıyor. Aile içinde bulamadıkları samimiyeti, ilgiyi arıyorlar. İkinci olarak ulaşımı çok kolay. Madde bağımlılığı aşama aşama başlıyor ve ilk aşaması da bellidir”. Bir başka STK’lı “Kurumlar arası koordinasyonsuzluk var. Gençlere ulaşılmıyor, İslami duygunun eksikliği ve teknolojinin bu kadar gelişmesi bireyleri yalnızlaştırıyor ve maddeye yönlendiriyor” diyor. Diğerleri ise: “İlk olarak merakla başlıyor. Arkadaş ortamına ayak uydurmak için ortamlarda yaygınlaştırılıyor. Ailelerinde bilinçsiz olması da bunu yaygınlaştırıyor. Çocukları doğru yere kanalize etmemiz gerekiyor. Emniyetin yaptığı yanlış uygulamalar yani okullarda esrarı, maddeyi anlatmadaki yanlış bilgilendirme çalışmaları var. Milli Eğitim müfredatına ders olarak konabilir” şeklinde yorumlar getirdi.
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı çalışanları ve yararlanıcılarının görüşleri de şöyle: “Madde kullanımı Bingöl’de oldukça yaygın ve en yaygın kullanılan madde ise esrardır. Bunun nedeni esrarı istediğiniz zaman çok kolay temin edebiliyor olmanız. Eğer esrar içmek isteseniz, çevrenizdeki birkaç kişiye sorarak esrarı temin edebilirsiniz. Madde bağımlılığı ortaokul öğrencilerine kadar inmiş durumda. Esrarı kendileri ekiyorlar. Bizler ziraatçı olarak her yıl birçok keşfe gidiyoruz. Jandarma bunları yakalıyor ve bilirkişi olarak bizleri çağırıyorlar. Çok sayıda bu tür vakalarla karşılaşıyoruz. Tarlalara gittiğimizde bazı tarlalarda bir fide domates, bir fide esrar bitkisi ekildiğine şahit oluyoruz. Esrar hasadının olduğu ağustos ve eylül ayları arasında hemen her yıl Bingöl-Diyarbakır yolu kapanıyor. Esrarın yoğun ekili olduğu bölgeler Diyarbakır’ın Lice ilçesi, Kulp ilçesi ve Bingöl’ün Genç ilçesi dolaylarıdır. Alanda bu dönemlerde sevkiyatlar yapıldığından yollar kapanmaktadır. Çünkü esrar için lojistik hareketlilik başlıyor. Nedense bu bölgede terör olaylarının tırmandığı zamanlarda aynı döneme denk geliyor.”