Seyfan Der Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Açıkbaş, Zazaca diline ilişkin yazılı basın açıklaması yaptı.
Zaza sorununun Türkiye’nin demokratikleşme süreci içerisinde çözülmesi gereken bir sorun olduğunu belirten Açıkbaş, “Çok halklı ve çok kültürlü Avrupa ülkelerinde, bilindiği gibi etnik sorunlar demokratik bir anlayışla anayasada, kanuni ve siyasi düzeyde eşitlik ve eşit muamele temelinde bir düzenleme yapılarak nihai ve kalıcı bir çözüme bağlanıp barışçıl ve huzurlu bir ortam oluşturulmuştur. Toplumsal sorunlarını çözemeyen, bunların çözümü için yapılan çalışmaları baskı ve yasaklarla engelleyen ülkeler ise daima ekonomik, sosyal ve kültürel bakımdan geri kalmış, ayrıca haksızlığa uğrayan halklar üzerinden çeşitli art niyetli dış mihraklar bu olumsuz durumu kendi lehleri için kullanmaya çalışmıştırlar. Devlet maalesef merhametli yüzünü halkımıza gösterememiş ve bu durum halkımız arasında devlet meşruiyetine karşı ciddi anlamda güven sarsıntısına sebep olmuştur. Kendini baskı altında hissetmiş bir toplum gerçek anlamda nasıl ilerleyebilir, nasıl gelişebilir ve toplumuna-ülkesine ne kadar faydalı olabilir, bu yetkililerce tartışılmalıdır. Devlet bu tür basit ama halkımız nezdinde çok önemli meseleleri gündemine getirmeli ve hızlı bir şekilde demokratikleşme sürecini devam ettirmelidir” dedi.
“ZAZACA BİR DİLDİR, ZAZALAR BİR HALKTIR”
Zazaca bir dil, Zazalar da bir halk olduğunu kaydeden Açıkbaş, açıklamasında şunları kaydetti: “Zaza halkı Türkiye’nin yıllardır bulunduğu iç siyasi gerilimli atmosferinden dolayı bugüne kadar meşru toplumsal örgütlenmesini gerçekleştirememiş ve kültürel faaliyetlerini bağımsız, özgür, huzurlu bir ortamda gerçekleştirebilmeyi yakalayamamıştır. Zazaca bir dildir, Zazalar bir halktır Bingöl Üniversitesi, Tunceli Üniversitesi ve Artuklu Üniversitelerinde Zaza diliyle ilgili bölümler açılmış fakat Zazaların tarihi ve Zazacanın kökeni ile ilgili herhangi ciddi çalışmalar içerisine girilmediğini görmekteyiz.”
Veli ve öğrencilere seçmeli ders çağrısı da yapan Açıkbaş, “ Ayrıca Lise düzeyindeki öğrencilerin 12 Şubat, ilköğretim düzeyindeki öğrencilerin ise 19 Şubat’a kadar seçmeli ders seçebileceğini Öğrencilerin ve velilerin seçmeli ders seçimi konusunda da duyarlı olmalarını istiyoruz. Öğrencilerimizin anadillerini öğrenerek yetişmelerini istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“ZAZACA ZORUNLU DERS OLSUN”
Zazaların yaşadığı coğrafyada haftada iki ders de olsa zorunlu olarak okutulması gerektiğini ifade eden Açıkbaş, “Zazaca ders öğretmenleri için yeni kadroların açılmasıdır. Zazalar bu ülkenin azınlık halkı da değildir bilakis Anadolu’muzun en köklü ve kadim halklarından biridir. Bir halk diliyle tanınılır, dili kaybolmuş bir halkın varlığından bahsedilmez. Eğer bugünkü çocuklarımız Zazacayı öğrenemezlerse yaklaşık 50 yıl içerisinde dünyada Zazaca konuşan insan sayısında çok ciddi azalmalar olur ve Anadolu’muzun en kadim halklarından biri olan Zazalar dilsiz, benliğini unutmuş, tarihinden bihaber yaşamış ve kültürünü unutarak dünya tarihinden yok olmuş bir halk olacaktır. Aynı zamanda devlet birçok dilde (Trt Türk, Trt Arap, Trt Avaz, Trt Kurdi, Trt World gibi) bazı halkların kırılan gönlünü almak ve dillerin yaşayabilmesi için TRT tv kanalları açmıştır, fakat ne yazık ki Türkiye’nin 3. Kalabalık nüfusuna sahip olan Zazalar için ise herhangi bir devlet destekli TRT tv kanalı açılmamıştır, Tahmini yaklaşık 5-6 milyon nüfusa sahip halkımızın her ay elektrik faturalarında ödediği TRT vergileriyle dahi istenilseydi kolaylıkla Trt Zaza tv’si açılabilirdi. Ama maalesef bu hiçbir zaman yetkililerce düşünülmeye gerek duyulmamış.”
Kamu ve yerel yöneticilerden Zazaca için taleplerde bulunan Açıkbaş, şunları kaydetti: “Eski Zazaca yer isimlerinin Mahalle-Sokak-Cadde ve köylerimize resmi olarak verilmesi, Çok dilli belediyeciliğe geçilmesi, Belediye Başkanlığının sertifikalı Zazaca kurslar hazırlaması. Seçmeli Zazaca dersler için yeni öğretmenler atanması ve öğrencilerin bu derslere teşvik edilmesi, Bingöl Üniversitesinin Zaza halkı ve diliyle ilgili uluslarasın sempozyumlar düzenlemeye kaldığı yerden devam etmesi. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce Zaza kültürümüzün tanıtımı için her yıl festivaller düzenlenmesi, yıpranmış yıkılmış tarihi eserlerimizin restore edilerek halkımız için bu kıymetli tarihi yerlerin gezi programları ile tanıtılması ve eski Zaza coğrafyasına ait değerli eşyaların sergilenmesi amacıyla Bingöl’de bir müze açılması. Zaza sanatçılarına ve folkloruna maddi-manevi desteklerin sunulması, Cuma günleri şehir merkezinde bulunan herhangi bir camiimizde Zazaca vaazların verilmesi, Zazaca ile ilgili açılmış STK’ların faaliyetlerine yardımcı olunması, maddi-manevi olarak desteklenmeleri ve son olarak da; Şehrimizin giriş-çıkışlarına Zazaca karşılamalı-uğurlamalı tabelaların asılması.”
