Doğu Anadolu'da Fırat ırmağının iki kolundan biri olan Murat Nehri’nin 1952 yılında (65 yıl önce) çekilmiş fotoğrafında insanların nehir üzerinde kayıkla dolaştığı görülüyor.
Genç Köprüsü yanında çekilen fotoğrafta, nehir suları geniş bir alana yayılırken, ulaşımda kayıkların da kullanıldığı görülüyor. Yıllar geçtikçe nehir suyunda azalmalar yaşanırken, aynı bölgede kara parçaları oluşmuş durumda.
Yıllar geçtikçe Murat Nehri’nde su azalırken, nehrin birçok yerinde kurulan kum ocakları da suyun akışını değiştirdi.
Bu durum TEMA raporunda da yer aldı. TEMA Vakfı tarafından Mart 2016’da hazırlanan ‘Türkiye Su Varlıklarına Yönelik Tehditler Haritası’nda, Murat Nehri de tehdit edilen akarsular arasında gösterildi.
Murat Nehri’nin tehdit altında gösterilmesinde en önemli nedeni, nehrin çöp doldurma alanı olarak kullanılması gösterildi. Nehirden yapı malzemesi çıkarılmasının da Murat Nehri’ni tehdit ettiği bildirildi.
Murat Nehri’nde 1980 yılından itibaren tehdidin başladığı vurgulanan raporda, şu ifadeler yer aldı: “Murat nehri, Bingöl ili içindeki uzunluğu 96 km (Toplam uzunluğu 722 km) olup Bingöl ilinin en önemli su kaynağından biridir. Murat nehrinin çevresinde tarım yapılan alanlar ve yerleşim yerleri yoğun bir şekilde artmaktadır. Tarım arazilerinde kullanılan insektisit, herbisit ve yapay gübreler ile yerleşim yerlerinden akan kanalizasyon atıkları nehre karışmakta ve nehri kirletmektedir.” (Kırıcı et al., 2013; 89) Bingöl ve bağlı ilçelerin tüm katı ve sıvı atıklarının kontrolsüzlüğü nedeni ile çöplüğe dönmüştür Bu alanda engebeli arazilerde tarımsal alanda kullanılan aşırı su tüketimi sonucu erozyon ile toprak ve tarımsal ilaç taşınarak nehri tehdit etmektedir.”
Kaynak: Bingöl Kent Haber
