belediye baskan adayı ramazan güner Google News' te Takip Edin

Bingöl genç haberleri google

belediye baskan adayı ramazan güner
DOLAR 32,3824 % 0.18
EURO 35,0243 % -0.2
GRAM ALTIN 2.326,04 % 0,24
ÇEYREK A. 3.803,08 % 0,24
BITCOIN 2.267.758 -1.08
ÜYE PANELİ
SON DAKİKA
hava 16°
Google News

Domates’te ‘Canavar Otu’ Tehlikesi

Son Güncelleme :

15 Eylül 2022 - 19:20

Domates’te ‘Canavar Otu’ Tehlikesi

Bingöl yöresinde özellikle domates tarlalarında ‘canavar otu’ olarak adlandırılan zararlının görülmesi ürünlerde verim kaybına neden oluyor. Tehlikeye dikkat çeken Genç MYO Ormancılık Bölüm Başkanı Doktor Öğretim Üyesi Saadetin Çelik, sorunun önemsenmemesi halinde yakın bir gelecekte Bingöl’de tarım yapılamaz hale gelinebileceğini belirtip, çiftçilere uyarılarda bulundu.

Bingöl Üniversitesi Genç Meslek Yüksek Okulu Ormancılık Bölüm Başkanı Doktor Öğretim Üyesi Saadetin Çelik, Genç ilçesinde çiftçilere yönelik yerel halk dilinde Kanser Otu olarak ta bilinen Oronbaş (Canavar Otu) ile ilgili bilgilendirmede bulundu.

Verimli tarım arazileri üzerinde yüz binlerce tohum üreten ve uzun yıllar canlılığını yitirmeden toprakta kalabilen canavar otu zararlısının önemler alınmaması halinde yakın bir gelecekte Bingöl’de tarım yapılamaz hale gelebileceğini belirten Doktor Öğretim Üyesi Saadetin Çelik, çiftçilerin bu konuda en büyük mücadelelerinin zararlının yayılmasını önlemek ve imhası konusunda bilgi sahibi olunması olarak ifade etti. Çelik şunları söyledi. “Bingöl’ümüzde son yıllarda sıklık ile görülen ve çiftçilerimizin çoğununda bilgi sahibi olmadığı bir tehlike ile karşı karşıyayız. Bugünlerde önlemi alınmaması halinde belki 10 yada 15 yıl sonra Bingöl, tarım yapılamaz bir hale gelebilir. Halk arasında Kanser Otu olarak ta bilinen Oronbaş (Canavar Otu) o kadar sinsi bir zararlı ki, toprakta çok uzun yıllar kalabilen ve yüz binlerce zararlı tohum üretebilen zararlı bir bitkiden bahsediyoruz. Tabi istiyoruz ki çiftçilerimiz bu konuda yeterince bilgilendirilip bilinçlensin. Öncelikle kaba taslak olarak ifade etmek gerekirse, fide yolu ile daha sıklıkla bulaşabilen bu zararlıyı, çiftçilerimiz veya üreticilerimiz alacakları fideyi, canavar otu çıkmayacağı garantisinin verebileceği yerlerden temin edilmesi çok önemli. Her yerden fide alınmaması gerekir. Bulaşın en büyük nedenlerinin başında fide ile toprak taşınmasından geliyor. Eğer çiftçimiz kendisi fide üretecek ise toprak karışımının hazır toprak kullanılarak yada kullanılan toprak karışımının iyi bir şekilde sterilize edilerek ekilmesi çok önem arz etmekte. Birçok önlemi aldığımız halde şayet yine canavar otu ile karşılaşıyor isek, çiftçimiz mutlak suretle canavar otunun konukçu bitki olarak kullanamayacağı farklı ürünlerin ekilmesine yönelmelidir” dedi

Çelik, canavar otunun imha edilmesinde de doğru bilinen bir takım yanlışların da olduğunu belirtip şunları söyledi: “Bahçemizde canavar otu gören kimi çiftçimiz, otu söküp ya dere kenarına ya da tarladan uzak bir yere bırakarak mücadele ettiğini sanıyor. Halbuki bu ot, beton bir zeminde yakılarak imha edilmediği müddetçe bırakılıp yada taşındığı her alanda rahatlıkla toprağa ulaşıp tekrar canlanabiliyor. Onu yerinden sökmeniz onu yok etmiyor. Sadece yer taşınması oluyor. Bunun mutlak suretle beton bir zeminde yakılarak imha edilmesi lazım” dedi.

Genç Meslek Yüksek Okulu Ormancılık Bölüm Başkanı Doktor Öğretim Üyesi Saadetin Çelik, Oronbaş’ın (Canavar Otu) yayılma yolları ve mücadele yollarını şu başlıklar ile sıraladı.

CANAVAR OTUNUN YAYILMA YOLLARI

Rüzgâr erozyonu ile taşınma: Tohumlar çok küçük ve hafif olmaları dolayısıyla rüzgar erozyonu ile km’lerce uzağa taşınabilirken, güçlü hortumlarla dağlara dahi taşındığı gözlemlenmiştir.

Hayvanlar ile taşınma: Hayvanlar bu otu yedikten sonra midelerindeki asit seviyesi düşük olduğu için midede canavar otunun tohumları ölmez ve dışkılama yolu ile canavar otunun yetişmesini sağlarlar. Güneşin altında uzun süre yanmayan çiftlik gübresi yoluyla da bulaşabilmektedir.

Toprak işleme aletleri ile taşınma: Tam tavda olmadan toprak işlemin yapılması neticesinde işleme aletlerine yapışan toprak başka yerlere taşınabilmektedir. Tavda olan toprak işlemede de zaman zaman işleme aletlerinin arasında sıkışan toprak kümeleriyle taşınabilmektedir.

Benzer şekilde üreticilerin ayakkabı ya da çizmelerine yapışan canavar otu tohumları temiz üretim alanlarına bulaşabileceğinden bu konuda da gerekli önlemler alınmalıdır.

Fide yoluyla taşınma: Viyollere ekilmiş veya küçük tohum poşetlerine ekilen ve toprağı ile beraber araziye taşınan fidelerin yetiştirildiği ortamda kullanılan toprak karışımı canavar otunun tohumuyla bulaşık bir toprak ise tohumlar bu yolla bu gibi fidelerin ekildiği bütün alanlara taşınacaktır.

Drenaj suyu ile taşınma: Salma sulama ile sulanan arazilerde eğimden ve aşırı su kullanımından dolayı toprağa sızmayan sular arazi dışına çıkar ve bu sayede de canavar otunun tohumları başka arazilere de taşınmış olacaktır. Özellikle Dicle ve Fırat nehirlerinden çekilen sularla yapılan sulama neticesinde ortaya çıkan fazla su tekrar nehirlere kavuşmakta ve nehirlerin ilerleyen yerlerinden çekilen sularda canavar otunun tohumları taşınabilmekte ve diğer arazileri enfekte etmektedir.

Doğrudan insan eliyle taşınma: Çiftçiler elle çekmek suretiyle yaptıkları mücadelede tohum tutan canavar otlarını kökünden sökerek arazi dışına atmaktadırlar. Bir yerde biriken bu tohumlar zamanla kapsüllerinden dökülür ve çeşitli yollarla temiz arazilere taşınabilmektedir. Daha tohumları olgunlaştırmamış olan bu bitki yumrusunda ve gövdesinde sahip olduğu besin deposu sayesinde topraktan çekilmiş olsa dahi tohumlarını olgunlaştırmaktadır. Dolayısıyla bu konuda dikkatli olunması gerekmektedir.

CANAVAR OTU İLE MÜCADELE YOLLARI

  1. Derin sürümün yapılması
  2. Geç ekimin yapılması
  3. Malçlama ve solarizasyon yöntemlerinin uygulanması
  4. Hibrit çeşitler, sertifikalı tohumlar ve ıslah tohumlarının kullanılması
  5. Elle çekilmek suretiyle tohuma yatmasının önüne geçilmesi
  6. Konukçu olarak kullanamayacağı başka bitkilerin ekilmesi
  7. Tuzak bitkilerin ekilmesi
  8. Phytomyza orobanchiaSineğinin kullanılması
  9. Bu kök parazitine karşı dayanıklı yeni kültür bitkisi çeşitlerinin geliştirilmesi
  10. Bulaşmasını ve yayılımını engellemek için kullanılacak fidelerin temiz, sterilize edilen toprak karışımında yetiştirilmesi ve her türlü canavar otu tohumlarından ari olduğu güvencesi verilmelidir. Gerekirse resmi belge imzalatılmalıdır.
  11. Elle söküm işlemlerinde canavar otunun bitkileri rastgele başka arazilere, sulama kanallarına atılmamalı, bunların bir plastik naylon içinde bırakılarak kuruması sağlanmalı ve daha sonra hepsi beton bir zeminde ateşle yakılmalıdır.
  12. Salma sulama sonucunda araziden çıkan drenaj sularının tekrar sulamada kullanılmaması gerekmektedir. Arazideki kültür bitkisini ve arazide canavar otu bitkisinin olup olmadığına bakmaksızın bunun bir kural kaide haline getirilmesi gerekmektedir. Arazide ekili olan bitki eğer konukçu değilse canavar otu orda çıkmaz ve bu durum da o arazinin temiz olduğunu göstermez.
  13. Salma sulama sularının araziden çıkarak nehir, göl, gölet, akarsu, çay gibi su kitlelerine ulaşması engellenmelidir. Aksi halde su ile taşınan tohumlar ve bu gibi akar sular ile sulama yapacak bütün çiftçilerin arazilerine bulaşması mümkündür.
  14. Bütün araziyi ıslatan salma sulama yerine damla sulama yöntemi tercih edilmelidir.
  15. Hayvanlara yedirtilmemeli, çiftlik gübresinin güneşin altında uzun süre yanmış olmasına dikkat edilmelidir.
  16. Bütün bunların arasında en etkili yöntem bulaşmasını önlemedir.

 

Haber: Ahmet SAYILIR

YORUM ALANI

YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.